19 Ιουλίου 1936 – 19 Ιουλίου 2012
Η 19η Ιουλίου είναι μια ημερομηνία σταθμός στη παγκόσμια ιστορία των επαναστατικών αγώνων για την κοινωνική απελευθέρωση από την εξουσία του κράτους και του κεφαλαίου. Η 19η Ιουλίου 1936 είναι η ημερομηνία έναρξης της Ισπανικής Επανάστασης (1936-’39) όταν στη Βαρκελώνη της Καταλονίας οι οργανωμένοι στην αναρχοσυνδικαλιστική CNT (Εθνική Συνομοσπονδία Εργασίας) και στη FAI (Αναρχική Ομοσπονδία Ιβηρικής) εργάτες έδωσαν μάχη με τη στρατιωτική φρουρά της πόλης που συμμετείχε στο πραξικόπημα του στρατηγού Φράνκο και τη νίκησαν μετά από 2 μέρες μαχών εγκαινιάζοντας το πιο ριζοσπαστικό επαναστατικό εγχείρημα εργατικής και αγροτικής αυτοδιαχείρισης στην ιστορία του κλασικού εργατικού κινήματος (1848-1939).
Η 19η Ιουλίου 2012 είναι η ημερομηνία έναρξης της Επανάστασης στη Ροζάβα – Β. Συρία που ξεκίνησε από την πόλη Κομπάνι όταν οι ένοπλες δυνάμεις του κουρδικού επαναστατικού κινήματος ΥPG (Μονάδες Λαϊκής Προστασίας) μαζί με την πλειοψηφία των πολιτών που στηρίζει το MGRK (Λαϊκά Συμβούλια δυτικού Κουρδιστάν) κατέλαβαν αναίμακτα την πόλη και τα κτίρια του καταρρέοντος καθεστώτος Άσαντ αναλαμβάνοντας την εξουσία.
Στην Ισπανία το 1936 εκατομμύρια εργάτες και κυρίως αγρότες-χωρικοί κολεκτιβοποίησαν ένα μεγάλο μέρος της βιομηχανίας, κυρίως στην Καταλονία που ήταν η πιο εκβιομηχανισμένη περιοχή της Ισπανίας, αλλά επίσης και ένα μεγάλο μέρος της αγροτικής γης απαλλοτριώνοντας τη γη των μεγαλογαιοκτημόνων και της καθολικής εκκλησίας στην Ανδαλουσία, Αραγονία, Λεβάντε, Καστίλη και αλλού και δημιούργησαν τις δικές τους κοινότητες αυτοδιαχείρισης και αυτοδιεύθυνσης, τις εργατικές και αγροτικές κολεκτίβες. Για ένα βραχύβιο διάστημα οι εργάτες και οι αγρότες πήραν την εξουσία στα χέρια τους, πήραν τη ζωή στα χέρια τους κάνοντας πράξη την Αναρχία, τον Eλευθεριακό ή Αναρχικό Κομμουνισμό.
Στη Βόρεια Συρία, το κουρδικό επαναστατικό κίνημα οικοδόμησε από το 2012 και μετά ένα ακρατικό κοινωνικό μοντέλο που το ονομάζουν Δημοκρατικό Συνομοσπονδισμό που βασίζεται στον κοινοτισμό, στη Κοινότητα (Κομμούνα) ως κύτταρο της νέας κοινωνίας και στα λαϊκά συμβούλια, στις γειτονιές, στις συνοικίες, στους δήμους και στα χωριά στα 3 καντόνια της Β. Συρίας, το Αφρίν, τη Ροζάβα και το Τζεζιρέ. Το μοντέλο αυτό απορρίπτει το έθνος –κράτος ως συγκεντρωτικό μονοπωλιακό μηχανισμό διαχείρισης των κοινωνικών υποθέσεων και περιλαμβάνει εκτός από τους Κούρδους και άλλες εθνότητες και λαούς της περιοχής, Άραβες, Γιεζίντι, Συροϊακωβίτες, Ασσύριους, Τουρκμένιους.
Πάρα τη διαφορετικότητα των εποχών και την απόσταση των 76 χρόνων από τα δύο επαναστατικά εγχειρήματα, παρά τη διαφορετικότητα των συνθηκών, των πολιτικών υποκειμένων και των ιδεολογικών επικλήσεων, υπάρχουν πολλά κοινά ανάμεσα στα δύο επαναστατικά εγχειρήματα. Το βασικότερο είναι η απόρριψη του κράτους, του έθνους-κράτους ως συγκεντρωτικού, μονοπωλιακού μηχανισμού διαχείρισης των κοινωνικών υποθέσεων. Ένα άλλο είναι η απόρριψη της παλιάς μαρξιστικής νομοτελειακής θεωρίας ότι η ανάπτυξη των παραγωγικών κεφαλαιοκρατικών δυνάμεων ως ‘‘προοδευτικής’’ διαδικασίας είναι η βασική προϋπόθεση για τις κοινωνικές επαναστάσεις και την οικοδόμηση μιας απελευθερωτικής κοινωνίας όπου την εξουσία την έχει ο λαός μέσα από τα δικά του όργανα αυτοδιαχείρισης, κοινότητες, κομμούνες, δήμους, συμβούλια. Και τα δύο επαναστατικά εγχειρήματα συντελέστηκαν σε κοινωνικές συνθήκες υπανάπτυξης του καπιταλισμού όπου δεν έχει επικρατήσει η οικονομία της αγοράς και όπου οι κοινωνίες βρίσκονταν σε ένα ημιφεουδαρχικό στάδιο. Και στην Ισπανία το 1936 και στη Β. Συρία σήμερα η πλειοψηφία του πληθυσμού είναι χωρικοί-αγρότες ή ζουν έξω από μεγάλα αστικά κέντρα αν και στην Ισπανία η εργατική τάξη έπαιξε πρωταγωνιστικό ρόλο, κυρίως στην Καταλονία ενώ στη Ροζάβα – Β. Συρία η εργατική τάξη απουσιάζει από το ιστορικό προσκήνιο.
Οι Ισπανοί εργάτες ήταν κυρίως πρώτης γενιάς μετανάστες που πριν κάποια χρόνια είχαν έρθει από την ύπαιθρο στην πόλη για να δουλέψουν στα εργοστάσια μεταφέροντας την κοινοτιστική κουλτούρα των χωριών τους, τις ιδέες της αλληλεγγύης και της αλληλοβοήθειας. Το ίδιο ίσχυε και για τους Ρώσους εργάτες το 1905 και 1917. Αυτή η εργατική τάξη με νωπές ακόμα τις αγροτικές ρίζες της υπήρξε πρωταγωνίστρια επαναστάσεων και διέφερε πολύ από το συντηρητικό, στρατιωτικοποιημένο γερμανικό βιομηχανικό προλεταριάτο –όπως και άλλων χωρών της ανεπτυγμένης δύσης– που η πλειοψηφία αυτού του προλεταριάτου το 1918 –’19 ακολούθησε τους αντεπαναστάτες του σοσιαλδημοκρατικού κόμματος και όχι τους επαναστάτες Σπαρτακιστές.
Αξιοσημείωτο είναι ότι η Επανάσταση στη Ροζάβα – Β. Συρία στρέφεται εναντίον ενός δικτατορικού ‘‘σοσιαλιστικού’’ –και αντιιμπεριαλιστικού– καθεστώτος όμοιο με τα καθεστώτα του ‘‘υπαρκτού’’ σοσιαλισμού και της Σοβιετικής Ένωσης όπου επικρατεί η κρατικοποιημένη οικονομία, δηλαδή ο κρατικός και γραφειοκρατικός καπιταλισμός και η μονοκομματική δικτατορία, στη συγκεκριμένη περίπτωση η δικτατορία του κόμματος Μπάαθ του Άσαντ. Και τα δύο επαναστατικά εγχειρήματα απέδειξαν (όπως άλλωστε και το κίνημα των Ζαπατίστας) ότι ο αγώνας για ελευθερία δεν μπορεί παρά να στηρίζεται στην υποκειμενική βούληση των ανθρώπων για ελευθερία και αξιοπρέπεια χωρίς να παραβλέπονται βέβαια και οι συνθήκες της εποχής (κοινωνικές, πολιτικές, οικονομικές) και όχι σε δήθεν ‘‘αντικειμενικούς’’, οικονομικούς νομοτελειακούς νόμους όπως η ανάπτυξη των παραγωγικών κεφαλαιοκρατικών δυνάμεων, ή σε θεωρίες όπου η οικονομία είναι η βάση και το κράτος το εποικοδόμημα. Καμία κοινωνική επανάσταση δεν συνέβη στην ιστορία λόγω μιας τέτοιας υποτιθέμενης προϋπόθεσης. Η ειρωνεία της ιστορίας είναι ότι ακόμα και ο Λένιν και οι μπολσεβίκοι το 1917 προκειμένου να καταλάβουν την εξουσία πέταξαν στα σκουπίδια της ιστορίας αυτές τις απόψεις του δασκάλου τους Μαρξ, αφού η Ρωσία το 1917 επ’ ουδενί δεν ήταν μια βιομηχανικά ανεπτυγμένη χώρα αλλά αντίθετα ήταν μια χώρα με φεουδαρχικά χαρακτηριστικά και ούτε είχε περάσει από ένα στάδιο ‘‘αστικοδημοκρατικής’’ επανάστασης σύμφωνα με την μαρξιστική θεωρία.
Ένα άλλο κοινό των εγχειρημάτων της Ισπανικής Επανάστασης και της Επανάστασης στη Ροζάβα – Β. Συρία είναι η αντιμετώπιση πολλών και διαφορετικών εχθρών.
Η Ισπανική Επανάσταση πέρα από τους φασίστες του Φράνκο ο οποίος είχε την αμέριστη συμπαράσταση του Χίτλερ και του Μουσολίνι, αντιμετώπισε την εχθρότητα φυσικά των ‘‘αστικοδημοκρατικών’’ καθεστώτων της Γαλλίας –η οποία είχε κυβέρνηση λαϊκού μετώπου– και της Αγγλίας αλλά κυρίως, αντιμετώπισε το ίδιο το ισπανικό και καταλανικό ‘‘δημοκρατικό’’ κράτος στο οποίο επικρατούσαν οι δυνάμεις του λεγόμενου Λαϊκού Μετώπου. Το Λαϊκό Μέτωπο δεν ήταν τίποτα άλλο παρά μια συμμαχία των φιλελεύθερων αστών-καπιταλιστών με τους σοσιαλιστές, τους κομμουνιστές-σταλινικούς και τους Καταλανούς αυτονομιστές. Όλοι τους ήταν φανατικοί εχθροί της εργατικής και αγροτικής αυτοδιαχείρισης, της λαϊκής και εργατικής εξουσίας και σε αυτό είχαν συμπαραστάτες τη Σοβιετική Ένωση και τον Στάλιν.
Η επανάσταση στη Ροζάβα – Β. Συρία αντιμετωπίζει μια ποικιλία εχθρών, από το καθεστώς Άσαντ, το ισλαμικό κράτος το οποίο νίκησε, τη Τουρκία αλλά και τους διεθνείς συνασπισμούς που μάχονται είτε με την παρουσία τους ή δια αντιπροσώπων στο γεωστρατηγικό πεδίο του συριακού εμφυλίου πολέμου. Από την μία το δυτικό μπλοκ εξουσίας (ΗΠΑ, Αγγλία, Γαλλία, Ισραήλ) και από την άλλη το αντιδυτικό ή κατά άλλους ‘‘αντιιμπεριαλιστικό’’ μπλοκ (Ρωσία, Ιράν) που υπερασπίζονται το ‘‘σοσιαλιστικό’’ καθεστώς Άσαντ. Όλοι τους ανεξαιρέτως παρά τους τακτικισμούς τους απέναντι στους Κούρδους λόγω της κοινής επιδίωξης για καταστροφή του ISIS, είναι εναντίον του επαναστατικού εγχειρήματος του Δημοκρατικού Συνομοσπονδισμού και της Δημοκρατικής Αυτονομίας.
Όμως θα πρέπει να αναγνωριστεί ότι σε κάποια πράγματα οι αγωνίστριες/αγωνιστές στη Ροζάβα-Β. Συρία τα έχουν καταφέρει πολύ καλύτερα από τους Ισπανούς συντρόφους/ισσες του 1936. Κατ’ αρχήν παρά τις τεράστιες δυσκολίες του εμφυλίου που συνεχίζεται στη Συρία αλλά και τις αλλεπάλληλες τουρκικές επεμβάσεις, τη κατάληψη του Αφρίν το 2018 και την επίθεση ένα χρόνο μετά, το 2019 για να δημιουργηθεί μια ζώνη ‘‘ασφαλείας’’ πλάτους 30 χιλιομέτρων στα τουρκοσυριακά σύνορα, πράγμα για το οποίο συμφώνησαν οι ΗΠΑ και η Ρωσία με τον Ερντογάν, η Επανάσταση στη Β. Συρία εξακολουθεί να υφίσταται 9 χρόνια μετά την έναρξή της. Σε αντίθεση με το χάος, τη βία και την αιματοχυσία στην υπόλοιπή Συρία, στις επαναστατημένες περιοχές της Β. Συρίας επικρατεί ειρήνη διαψεύδοντας τη κυρίαρχη προπαγάνδα ότι οι επαναστάσεις συνεπάγονται αυτονόητα βία, χάος, ακυβερνησία ή ότι ο καθένας κάνει ό, τι θέλει.
(περισσότερα…)
